બેસણું

    બેસણું

સવારના આઠ થયા પણ હોલનો દરવાજો બંધ હતો.

કેટલાક લોકો સમયસર આવીને વારંવાર ઘડીયાળ જોઈ રહ્યાં હતા. જો કે તેમના ચહેરા પર બેસણાં પછીના

 બીજા શિડ્યુલ વિષે ચિંતાની રેખાઓ હતી. જલ્દી શરુ થાય તો થોડીવાર બેસીને નીકળી જઈશું તેવી 

ઉતાવળ લઈને ઘણાં આવ્યાં હતા.

તેમના કેટલાક લોકો એક હાથમાં 'શોક સંદેશા'નું કવર અને  બીજા હાથની આંગળીઓ મોબાઈલ સ્ક્રિન પર ફરી રહી હતી.

 

 

'કેટલીકવાર...?' બહાર ઉભેલા પચ્ચીસેકના ટોળામાંથી જેને ઉતાવળ હતી તેણે બાજુ વાળાને ધીરેથી કહ્યું.

'લાગે છે અંદર હજુ તૈયારી ચાલે છે.....'બાજુવાળાએ પણ હળવેથી તેના કાનમાં કહ્યુ, 'અમારા સમાજમાં તો જો કોઈનું બેસણું હોય તો અત્યાર સુધીમાં તો અડધા લોકો આવીને પાછા ઘરે પણ પહોંચી ગયા હોય...!

 

 પેલાએ ફરી પોતાની વાત કરી. ધીરે ધીરે બહાર લોકોનું ટોળું જમા થઈ બેસણાં માટે રાખેલ હોલનો દરવાજો

 ખુલે તેની રાહ જોઈ રહ્યા હતા.

થોડીવારમાં દરવાજો ખુલ્યો અને તે ઘરના એક વડીલ બહાર આવ્યાં અને તેને સૌની સામે હાથ જોડી 

ક્ષમાયાચના કરતાં હોય તે મુદ્રામાં ઉભા રહીને ધીરેથી બોલ્યા, 'તમને સૌને તકલીફ પડી રહી છે તે બદલ  માફ

 કરશો... અમારે તૈયારી કરવામાં મોડું થયું છે...'તેમના શબ્દોમાં સરળતા હતી.

 

અરે, વડીલ.. કોઈ વાંધો નહી...કોઈ કામમાં અમારી જરુર હોય તો પણ કહેજો ...!' જેને ખૂબ ઉતાવળ હતી તેણે જ જેને ખૂબ ઉતાવળ હતી તેણે જ અચાનક પોતાનો શબ્દ વ્યવહાર ફેરવીને લાગણી પ્રદર્શીત કરી.

અરે ..ના..ના..આ તો જ્વલંતની દિકરી જીદેચડી છે...મારે પપ્પા જૉઇએ ને જોઈએ જ...! તમે બધા જ બે 

દિવસ પહેલા મારા પપ્પાને બાંધીને ઉપાડી લઈ ગયા હતા..બસ હવે તમે બધાજ મારા પપ્પ્પાને પાછા લઈ આવો..! જો કે તે છ .વર્ષની..તેને શું ખબર કે મોતને દરવાજે ગયા પછી ક્યાં કોઈ પાછું આવે છે..! તેને કેવી રીતે સમજાવવી..અમારે તેને અહીંથી દુર લઈ જવી છે..પણ તેના પપ્પાના ફોટા પાસે જ જીદ કરીને બેઠી છે..

હું અહીં જ બેસીશ અને બધાને કહીશ કે મારા પપ્પાને પાછા લઈ આવો..!'આજે મારા પપ્પાનો જન્મ

દિવસ છે...મારે કેક કાપવી છે..તેમને ખવડાવવી છે...! અને પેલા વડીલ પોક મુકીને રડી પડ્યા.

 

બીજા વડીલ તેમની પાસે પહોંચી ગયા અને તેમની પીઠ પર હાથ ફેરવીને દિલાસો આપવા લાગ્યા. 

 

જ્વલંત તો લાખોમાં એક હતો..પણ આ તો અણધારી આફત ..કુદરતની પણ કેવી ક્રુરતા કે ભરજુવાનીમાં 

બોલાવી લીધો...અરે..દરેક લોકોના હ્રુદયમાં તે પોતાની છાપ મુકીને ચાલ્યો ગયો...દુઃખ તો અમને સૌને છે..

 તમે પણ હિંમત રાખો સૌ સારા વાનાં થશે..! પેલા વ્યક્તિના દિલાસાથી વડીલને હૈયા ધારણાં મળી.

 

પેલા વડીલ અંદર ગયા અને બધા ફરી પોતપોતાના પરિચિત ચહેરા પાસે ટોળે વળ્યાં. ધીરે ધીરે બહાર લોકોનું ટોળું વધવા લાગ્યું..સૌ કોઈ દરવાજો ખુલે તેની રાહ જોઈને મીટ માંડી રહ્યા હતા.. અને ઘણાંને બેસણાંનો 

રિવાજ પતાવી નીકળવાની પણ ઉતાવળ હતી.

જ્વલંત, જેનો બે દિવસ પહેલા જ સ્વર્ગવાસ થયો..એક સરળ વ્યક્તિત્વ..સદાય હસતો ચહેરો અને મદદ 

માટે  તેના હાથ હંમેશાં લંબાયેલા જ રહેતા..સમાજ,સોસાયટી અને સૌ કોઈમાં તે આદર્શ વ્યક્તિ તરીકેની 

ઓળખ બનાવી શક્યો હતો. તેનું અકાળ મૄત્યુ સૌને આંચકો આપી દે તેવું હતું..જ્વલંત જિંદગીના ઘણા 

કપરા સંજોગોમાંથી સંઘર્ષ કરીને આગળ વધ્યો હતો..જો કે તેણે પોતાની લીલી વાડી બનાવી પણ નહોતી. 

ઘરની કોઈ આર્થિક સધ્ધરતા પણ નહોતી આવી...! હવે બધું એકાએક છોડીને ચાલ્યા જવું..ઘર-પરિવાર જાણે હવે થોડા દિવસોમાં જ પડી ભાંગશે તેવી સ્થિતિએ  પણ પહોંચી જાય ...! જ્વલંત પાસે કોઈ

સરકારી નોકરી નહોતી કે કોઈ બેઠી આવક પણ નહી. એક સામાન્ય કંપનીમાં નોકરી કરતો. અને અચાનક જ

વિદાય લઈ લીધી. ઘરનો મોભી કે કમાઉ દિકરો બધુ એક જ હતો જ્વલંત...!

જ્વલંતના બેસણા માટે હોલની બહાર લોકોની ભીડ વધી રહી હતી. પેલા દિલાસો આપનાર માણસને  કંઈક 

સુઝ્યું હોય તેમ તેને સૌની સામે જોઈને કહ્યું 'આમ તો હું પણ તમારી જેમ એક રિવાજ નિભાવવા જ 

આવેલો  વ્યક્તિ છું. આપણે સૌ એ આમ જ અનેક બેસણાંમાં હાજરી આપી છે. સફેદ કપડાં..સહેજ 

દયામણું મહોં, હાર ચઢાવેલ ફોટાના દર્શન.. શોકના શબ્દો...બે ઘડીનો દિલાસો...થૉડીવાર હાજરી... અને 

પછી પોત પોતાના ઘરે...! જો કે હું તમને કોઈને સલાહ કે સુફીયાણી વાતો કરવા નથી આવ્યો,  પણ આજે મને એમ લાગે છે કે આ બેસણું એટલે શું? તે આપણે વિચારવું પડશે..જવલંત તો ગયો પણ આવતિકાલથી તેના પર નભી રહેલા પરિવારનું શું? બેસણૂં આપણે એક રિવાજ ન બનાવતા તે પરિવાર માટેનો સાચા અર્થમાં

આધાર બનાવી દેવો જોઈએ. આપણો બે મિનિટનો દિલાસો એ માત્ર બેસણૂં નથી..અને અને તેનાથી

જ્વલંતના  પરિવારને આવનારા સમયમાં કોઈ ફર્ક નહી પડે.  આ દરવાજો ખુલશે એટલે એટલે એ જ 

કાયમી જુની પ્રથા શરુ થશે. સામે જ્વલંતની દિકરી તેના પપ્પાનીરાહ જોઈને બેઠી છે..તેને તેના પપાનો જન્મદિવસ મનાવવો છે.. આજ સુધી તેના પપ્પાએ તેમાં હાજરી આપી છે. જ્યારે આજે નથી. તો આ બેસણાંમાં

તેના પપ્પાનો જન્મદિવસ ઉજવીએ  મારો મતલબ કોઈ પાર્ટી પણ જ્વલંતની તસ્વીર ફુલ ચઢાવવાની સાથે 

તેના પરિવારને કરવાનો નથી.

આવતિ કાલના ભવિષ્ય માટે થોડી મદદ કરીએ 'પેલા ભાઈ થોડીવાર ચુપ થઈ ગયા.

થોડીવાર સૌ એકમેકની સામે જોવા લાગ્યા,અને સોએ તેમની વાતને ગંભીરતાથી લીંધી. બધાએ પોતાની 

બનતી મદદ કરવા તૈયારી દર્શાવી અને ઘડીભરમાં તો પચાસેક હજાર જેટલી મોટી રકમ જમા થઇ ગઇ.

 

અને થોડીવાર પછી દરવાજો ખુલ્યો.

 

પેલા વ્યક્તિએ મંગાવેલ કેક જ્વલંતની હાર પહેરાવેલી તસ્વીર સામે મુકી અને તેની દિકરીને બોલાવી કહહ્યું 

‘બેટા તારા પપ્પા લાંબી સફરે ગયા છે, તેમને આવતાં વર્ષો લાગશે, તેમણે આ કેક મોકલાવી છે. લે તું આજે કાપીને બધાંને ખવડાવી દે.’ તે અણસમજુ દિકરીએ કેક કાપીને તેના ટુકડા બધાની સામે ધર્યા.  બધાએ વ્હાલથી તે ટુકડો લીધો પણ બધાંની આંખોમાં આંસુ હતા.

છેલ્લે તે દિકરી પેલા વ્યક્તિ પાસે આવી અને બોલી, ‘અંકલ બધા કહે છે મારા પપ્પા મરી છે તે હવે પાછા નહિ આવે. પણ મને ખબર છે કે તે મને મુકીને ક્યાંય 

જાય નહીં. તે એકવાર જરૂર આવશે, અને જ્યારે આવશે ત્યારે ખૂબ મોટી કેક લાવીશું અને હું તમને બધાંને 

બોલાવીશ. પણ કોઇને સફેદ કપડાં પહેરીને નહીં બોલાવું.મારી મમ્મી બહુ રડે છે. તેને કહી દો કે ભલે તે 

ભગવાનની પાસે હોય તેમના  ધબકારા  તો મારા હૃદયમાં મને સંભળાય છે.’  અને તે પેલા વ્યક્તિને  વળગી

 પડી.

પેલા વ્યક્તિએ તેના માથે હાથ ફેરવતાં કહ્યું ‘હા દિકરી.. ! પિતાનું હૃદય તો કાયમ દિકરીના હૃદયમાં જ ધબકતું હોય છે.’અને એકઠી કરેલી રકમ દિકરીના હાથમાં 

આપી કહ્યું  લે આ તારા પપ્પાએ મોકલ્યા છે.મમ્મીને આપજે.

પેલા વડીલે આ દૃશ્ય જોઇને તેની નજીક આવ્યાં અને પૈસા ભરેલું કવર જોઇને પરિસ્થિતિને પામી ગયા અને પુછ્યું તમારો પરિચય.' પેલા વ્યક્તિએ પોતાનો પરિચય આપતાં કહ્યું ‘જ્વલંત સાથે  હું કામ કરુ છું ...

મારી દિકરીના લગ્ન સમયે મારી પાસે પૈસા પણ નહોતા..ત્યારે જ્વલંતે ફેક્ટરીની બહાર ઉભા રહી મને મદદ

 કરવા સૌને વિનંતી કરી હતી અને ટીપે ટીપે સરોવર ભરાય તેમ મારી દિકરીનો પ્રસંગ સચવાઇ ગયો હતો.. 

જ્વલંતે મારી દિકરીને ખુશ કરી હતી તો તેની દિકરીને દુ:ખી થતાં હું કેમ જોઇ શકું?’અને જ્વલંતની 

વ્હાલસોયી  દિકરીને વળગી પડ્યા.

નોંધઃ- 

આ રિવાજ અહિં અમેરિકામાં જોવામાં આવે છે. બેસણામાં લોકો આવે તેઓ સદ્‍ગતના ફોટા પાસે પુષ્પ અને કવરમાં તેઓની યથાશક્તિ રકમ મુકે છે. આ રિવાજ આપણે ભારતમાં પણ અપનાવવા જેવો છે,

આજકાલ દવાદારુ અને હૉસ્પીટલના ખર્ચા ઘણા  વધી ગયા છે.આથી સદ્‍ગતના કુટુંબીજનોને રાહત થાય.

  

                                               ઉમાકાંત મહેતા 

વોટ્સએપ્સમાંથી સાભાર. 🙏